Ikona

Cudowna Ikona Matki Bożej Łaskawej

W rocznicę odnalezienia…

Cudowny obraz Bogurodzicy jest od wieków czczony w Krzeszowie. Ikona datowana jest na XIII stulecie, co czyni ją najstarszym obrazem maryjnym w Polsce. Jest to również najstarsza polska ikona, o 200 lat starsza od Matki Bożej Częstochowskiej. Została napisana na desce o wymiarach 60 x 37 cm i przedstawia Maryję z dzieciątkiem na prawym ramieniu.

Emanuel zwrócony jest twarzą do swojej matki, w dłoni trzyma zwinięty pergamin- symbol Bożej tajemnicy. Głowę i ramiona Bogurodzicy okrywa pofałdowana chusta w kolorze czerwieni. Czerwień jako najcieplejsza z barw, najsilniej wpływa na zmysły modlących się, wywołując wrażenie ciepła lub nawet gorąca. Symbolizuje żarzące się światło i ogień, który zawsze był symbolem obecności Boga (krzew gorejący); posiada działanie oczyszczające i jest atrybutem świętości. Tak samo krzeszowska Bogurodzica dzięki swemu wstawiennictwu u Boga pomaga oczyścić grzeszników i prowadzić ich ku świętości. Maryja została przeniknięta boskim ogniem, nie spala się od niego i nadal zachowuje swoją ludzką naturę, łącząc w sobie dwie sprzeczne cechy: dziewictwo i macierzyństwo. Tunika Matki Bożej jest zielona. Barwa ta oznacza świat roślinny i ludzki; symbolizuje odrodzenie i nadzieję duchowej odnowy oraz życie wieczne. Ikona nie posiada światłocienia, gdyż wszystko na niej jest światłością zespoloną z barwą. Światłość symbolizowana jest przez złote tło, wyrażające niezniszczalność, wieczność i boskość.

Ikona przedstawia typ Hodighitria czyli tą która prowadzi, pokazuje drogę. Swoją dłonią pokazuje bowiem na Dzieciątko i jednocześnie wskazuje na swoje serce, jako źródło łaski. Łaciński tytuł ikony to Gratia Sanctae Mariae – Łaska świętej Maryi, co jednocześnie jest najstarszą nazwą opactwa krzeszowskiego, wymienioną w 1291 r. jako antiqua nomen(najstarsza nazwa). Z tego też powodu ikona jest od początku związana z Krzeszowem. Według jednej z legend ikonę miał napisać pustelnik imieniem Krzesz, mieszkający nad rzeką Zadrną. Wizerunek mieli pomóc mu stworzyć aniołowie. Polujący w nadgranicznych lasach Książe Bolko I Surowy miał znaleźć pustelnię, a zauroczony pięknem obrazu miał złożyć obietnicę, że w tym miejscu ufunduje klasztor i sprowadzi zakonników. Druga legenda tłumaczy pojawienie się obrazu również ingerencją anielską. Wracający z IV krucjaty rycerz Benitto z rodu Tankrettów, miał wziąć obraz z zdobytego Bizancjum i przewieść go do rodzinnego miasta Rimini. Z stamtąd aniołowie przynieśli obraz do krzeszowskiego klasztoru, za panowania papieża Jana XXII. W ten sposób tłumaczono styl ikony, który jest bizantyjsko- włoski. W roku 1318 właśnie papież Jan XXII potwierdza przywileje opactwa.

W 1426 r., w trakcie najazdu husytów, klasztor zostaje napadnięty i według legendy wymordowano 70 zakonników cysterskich. Obraz został ukryty i zaginął na prawie dwa stulecia. Bo dopiero w trakcie wojny trzydziestoletniej opat Adam Wolfgang zmuszony jest do renowacji zakrystii.

18 grudnia 1622 r. dochodzi do niezwykłego zdarzenia. W trakcie prac restauratorskich smuga światła pada na pękniętą posadzkę. Cystersi właściwie odczytali ten znak i w tym miejscu odnaleźli zbutwiałą skrzynię z wizerunkiem Matki Bożej Łaskawej. Przeleżała w ukryciu 196 lat, a na pamiątkę cudownego wydarzenia 18 grudnia ustanowiono w Krzeszowie świętem światła. Ikona zostaje umieszczona w renesansowej kaplicy św. Marii Magdaleny, której wezwanie przemianowano odtąd na maryjne. Dochodzi do wielu cudów i uzdrowień, pątnicy pozostawiają liczne wota, wizerunek zyskuje tytuł Nostra Thaumaturga – Nasza Cudotwórczyni. Pielgrzymi licznie przybywają do sanktuarium, w 1696 r. przybywa ich jednorazowo aż 6 tysięcy. Za opata Bernarda Rosy obraz przeniesiono do kaplicy Trójcy Świętej, a w chwili ukończenia kościoła opackiego Wniebowzięcia NMP zostaje on umieszczony w ołtarzu głównym. Zostaje oprawiony w srebrną ramę, którą wykonał wrocławski złotnik Benjamin Hentschel.

Po wkroczeniu wojsk pruskich na Śląsk, w 1741 r. opat Benedykt ucieka z klasztoru, zabierając ze sobą cudowną ikonę.  Zatrzymał się w Pradze, w budynku należącym do broumovskich benedyktynów, a następnie udał się na zamek Starý Rokytník k. Trutnova, który był rezydencją jezuicką. Ikonę umieszczono tymczasowo w zamkowej kaplicy. W następnym roku opat wraca razem z obrazem do Krzeszowa. Król Fryderyk II wydaje zakaz urządzania pielgrzymek, a sekularyzacja w 1810 r. jeszcze bardziej utrudnia kult ikony. Dopiero po przybyciu w 1919 r. benedyktynów z opactwa Emaus, rozpoczyna się ponowny rozkwit kultu maryjnego. W 1937 r. dokonano konserwacji ikony, zdejmując z niej liczne przemalowania.

Po powstaniu diecezji legnickiej w 1992 r. Krzeszów staje się najważniejszym sanktuarium maryjnym diecezji. W 1997 r. w trakcie swojego pobytu w Legnicy Papież Jan Paweł II dokonuje uroczystej koronacji ikony Matki Bożej Łaskawej, nakładając na obraz papieskie korony. Wydarzenie to było kulminacją kultu  jaką od ponad siedmiu stuleci doznaje Bogurodzica, czczona w swym prastarym wizerunku i podziękowaniem za opiekę Matki Bożej nad opactwem i Krzeszowem.

Krystian Michalik

Zobacz także

Kult
Logo-Krzeszow-braz

Strona domowa

Sklep online

Zapraszamy do sklepu internetowego:

sklep opata

Msze Święte

Niedziele i święta:

7.30 (w kościele pw. św. Józefa),
10.00, 12.00 i 17.00

W tygodniu:

Od 1 maja do 31 października:
7.00, 12.00 i 18.00

Od 1 listopada do 30 kwietnia:
7.00 i 17.00

więcej

Kontakt

Plac Jana Pawła II 3
58-405 Krzeszów

Telefon: +48 75 742 32 79

E-mail: biuro@opactwo.eu

więcej

Znajdź nas