Kościół pw. Św. Wawrzyńca w Krzeszówku

Pierwsza pewna wzmianka o istnieniu wsi Krzeszówek pochodzi z dokumentu księcia Świdnicko-jaworskiego Bolka II Małego z roku 1352 r. Była to wieś już istniejąca, należąca od dawna do zakonu cystersów. Dość popularna jest hipoteza, mówiąca o lokalizacji pierwszej fundacji benedyktyńskiej księżnej Anny z 1242 r. właśnie w Krzeszówku. Na początku XX wieku obok obecnego kościoła odnaleziono relikty dawnej budowli, interpretowanej jako właśnie klasztor benedyktyński. Jedynie współczesne badania archeologiczne potwierdziłyby bądź odrzuciłby tą teorię. Najstarsza nazwa Krzeszówka to Newdorf (ww. dokument ks. Bolka II), w 1667 odnajdziemy nazwę Neuen villa, co w obu przypadkach należy przełożyć jako nowa wieś. Już przed 1400 rokiem istniało w Krzeszówku wolne sołectwo, należące do klasztoru. W trakcie wojen husyckich wieś została spustoszona w roku 1426 r. i 1431 r. Kolejne spustoszenia wojenne nie omijały również miejscowości. Cystersi mieli w Krzeszówku stawy hodowlane, ale wieś była głównie ośrodkiem rolniczym.W 1765 r. mieszkało tu 4 kmieci, 5 zagrodników i 25 chałupników; jej wartość szacowano na 1520 talarów. Po sekularyzacji w 1810 r. wieś nadal pozostawała w obrębie dóbr klasztornych, pod zarządem jednak pruskich urzędników. W 1825 r. we wsi było 36 domów, oprócz kościoła i szkoły, wymieniono karczmę z gorzelnią i pracowało 20 krosien tkackich. W 1871 r. było 37 domów, co ciekawa wszyscy mieszkańcy byli katolikami. Nawet w trakcie spisów przeprowadzanych w XX wieku, liczba protestantów w Krzeszówku była najniższa wśród okolicznych wsi i wynosiła tylko 2. Po II Wojnie Światowej wieś się nie wyludniała, na co miało również wpływ otwarcie w 1951 r. kopalni piasku.

 

Kościół św. Wawrzyńca Świątynia została wzniesiona w stylu gotyckim, na miejscu poprzedniego drewnianego kościoła, który spłonął. Świątynia jest orientowana, z poligonalnym prezbiterium. Bryła jest oszkarpowana, okna zdobią gotyckie maswerki. Wnętrze jest dwunawowe. Do pierwotnej jednonawowej świątyni za opata Caspara Eberta w 1588r. kościół rozbudowano o portal zachodni, wieżę oraz o nawę północą z kaplicą i zakrystią. Wyposażenie barokowe pochodzi z rozebranego gotyckiego kościoła opackiego w Krzeszowie i trafiło tutaj w roku 1728. Ołtarze są autorstwa warsztatu Jerzego Schröttera. W ołtarzu głównym z 1701 r. umieszczono obraz z wizerunkiem patrona świątyni św. Wawrzyńca. Ozdobą ołtarza jest późnogotycka figura Maryi oraz barokowe posągi Józefa, Anny, Katarzyny i Barbary. W ołtarzu bocznym z 1686 r. znajduje się obraz Jerzego Wilhelma Józefa Neunhertza Matka Boska błogosławiąca cystersów. Dzieło przedstawia scenę w której Maryja kładzie dłonie na św. Stefanie Hardingu, obok św. Alberyk i św. Robert z obrączką i wieńcem na głowie. Za nim z lilią przedstawiono bł. Bernarda – 12 opata Citeaux oraz cystersa trzymającego czaszkę. Niżej przedstawiono zaczytanego św. Bernarda z Clairvaux, postać z pateną i mitrą książęcą to św. Wilhelm, nawrócony przez miodopłynnego doktora. Pozostali zakonnicy ze względu na brak czytelnych atrybutów są trudni do rozpoznania. Ambona stylistyczni nawiązuje do krzeszowskiej ambony w kościele św. Józefa. Dawniej ozdobą kościoła była gotycka Grupa Ukrzyżowania, pierwotnie znajdująca się na belce tęczowej w gotyckim kościele opackim w Krzeszowie, datowana pomiędzy 1446 a 1454, powstała w warsztacie świdnickim. Figury Maryi, św. Jana i Marii Magdaleny zostały przeniesione do Centrum rewaloryzacji opactwa. W kościele znajduje się również fresk przedstawiający pokłon trzech króli (ok. 1590) pochodzący z okresu renesansowej przebudowy świątyni. Freski sklepienne przedstawiające czterech ewangelistów i anioły pochodzą z 3 ćwierci XIX wieku. Organy o barokowych dekoracjach, przebudowano w XIX w. na romantyczne brzmienie. Obok kościoła znajduje się budynek plebanii z 1753 r. w stylu późnobarokowym. Jest to budowla 2 kondygnacyjna, kryta dachem mansardowym z lukarnami.

K. Michalik, Przewodnik Opowiada: Krzeszówek – kolebka krzeszowskiego opactwa, [w:] Krzeszowska Pani nr 2 (27) – Marzec / Kwiecień 2013, str. 17

Zobacz także

Obiekty
Logo-Krzeszow-braz

Strona domowa

Sklep online

Zapraszamy do sklepu internetowego:

sklep opata

Msze Święte

Niedziele i święta:

7.30 (w kościele pw. św. Józefa),
10.00, 12.00 i 17.00

W dni powszednie:

Od 1 maja do 31 października:
7.00, 12.00 i 18.00

Od 1 listopada do 30 kwietnia:
7.00 i 17.00

więcej

Kontakt

Plac Jana Pawła II 3
58-405 Krzeszów

Telefon: +48 75 742 32 79

E-mail: biuro@opactwo.eu

więcej